Nếu hỏi món ăn nào “đỏ như lộc, dẻo như duyên, thơm như chúc phúc” trong dịp Tết cổ truyền thì chắc chắn đó là xôi gấc. Không chỉ đơn thuần là món ăn sáng hay món chính trong mâm cỗ, còn là biểu tượng cho may mắn, thịnh vượng, tình cảm gắn bó keo sơn.
Trong văn hóa Việt, màu đỏ tượng trưng cho:
May mắn
Tài lộc
Hỷ sự
Bình an
Do đó, xôi gấc – với sắc đỏ đặc trưng từ quả gấc chín – trở thành lựa chọn hàng đầu cho:
Mâm cúng ông bà ngày Tết
Lễ cưới hỏi
Khai trương, tân gia, mừng thọ
Ngày đầu năm mới (mùng Một Tết)
Thành phần chính | Công dụng nổi bật |
---|---|
Gạo nếp cái hoa vàng | Dẻo, thơm, giữ kết cấu xôi tốt |
Gấc chín | Giàu lycopene và beta-carotene, chống oxy hóa cao |
Dừa nạo | Thơm béo, tăng hương vị truyền thống |
Đường, muối | Tăng vị, bảo quản xôi khi để lâu |
Mỡ gà hoặc dầu dừa | Làm bóng hạt xôi, tăng hấp dẫn |
📌 Gấc không chỉ tạo màu mà còn là “siêu thực phẩm” giúp sáng mắt, đẹp da, chống lão hóa, phòng ngừa bệnh tim mạch.
500g gạo nếp ngon (nếp cái hoa vàng)
1 quả gấc chín đỏ
1 thìa rượu trắng
50g đường (tùy khẩu vị)
½ thìa muối
100ml nước cốt dừa (tùy chọn)
2 thìa mỡ gà/dầu dừa (giúp bóng đẹp)
Vo sạch gạo, ngâm từ 6–8 giờ hoặc qua đêm
Gấc bổ đôi, tách hạt, lấy phần thịt đỏ trộn với rượu trắng để giữ màu
Dùng tay đeo bao để bóp đều gấc vào gạo
Cho thêm muối, trộn kỹ để màu thấm đều
Đổ gạo vào xửng hấp, dàn đều, tạo lỗ giữa để hơi nước thoát
Hấp 30–40 phút, mở nắp vài lần để xôi không bị nhão
Khi xôi chín, trộn đều với đường, mỡ gà/dầu dừa
Có thể trộn thêm dừa nạo đã xào đường
Giúp tăng độ béo, thơm và mềm
📌 Mẹo: Dùng rượu trắng nếp cái hoa vàng sẽ giúp màu gấc giữ lâu và lên màu rực rỡ hơn.
Trong mâm cúng Tết | Vai trò |
---|---|
Dâng lên bàn thờ tổ tiên | Tượng trưng cho phúc lộc, hỷ sự |
Bên cạnh bánh chưng, giò | Tạo màu sắc bắt mắt, cân bằng vị |
Ăn sáng ngày mùng Một | Mong khởi đầu năm mới suôn sẻ |
Ngoài ra, xôi gấc còn được dùng để:
Tặng khách thăm nhà đầu năm
Gói thành bánh xôi hoặc xôi đậu xanh 2 lớp
Làm món tráng miệng ngọt ngào cho trẻ nhỏ
Biến thể | Điểm nổi bật |
---|---|
Xôi gấc đậu xanh | Lớp xôi đậu vàng và xôi gấc đỏ xen kẽ |
Xôi gấc nước cốt dừa | Vị béo ngậy, thơm, mềm mượt |
Xôi gấc lá dứa | Tạo màu xanh – đỏ tương phản đẹp mắt |
Xôi gấc mini | Gói từng phần nhỏ để tiện chia phần |
Không dùng gấc chưa chín kỹ – dễ bị đắng, màu nhợt
Không hấp quá lâu, xôi sẽ bị nhão, mất độ dẻo
Không cho đường trước khi chín – dễ khiến xôi bị nát
1. Xôi gấc ăn vào mùng mấy?
👉 Phổ biến nhất là mùng Một Tết, nhưng có thể dùng xuyên suốt 3 ngày Tết hoặc cúng rằm, mùng Một hàng tháng.
2. Có thể để xôi gấc qua đêm không?
👉 Có. Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, khi ăn hấp lại hoặc quay nhẹ bằng lò vi sóng.
3. Không có xửng hấp thì nấu bằng gì?
👉 Có thể dùng nồi cơm điện, bật chế độ nấu xôi hoặc hấp bằng lò hấp hơi nước gia đình.
Trong vô vàn món ngon ngày Tết, xôi gấc là một “tuyên ngôn bằng sắc màu”. Một đĩa xôi đỏ rực, dẻo thơm, như lời chúc an lành, phát đạt gửi đến từng thành viên trong gia đình.Tết đến xuân về, chỉ cần một đĩa xôi gấc dẻo ngọt – là cả không gian như rực lên niềm vui năm mới.
Nếu bạn muốn tham khảo thêm các món ngon miền Bắc trong dịp lễ, Tết hoặc ngày thường, hãy ghé monngonmienbac.food – nơi lưu giữ trọn vẹn hương vị Bắc bộ qua từng món ăn truyền thống đậm đà.
Xem thêm các bài viết khác tại đây amthucletet.